school als stad. dorp. huis.
een woonpaleis rond een binnenplaats, met een voorname entree, een monumentaal trappenhuis en ruim bemeten kamers
hotel d'ursel
ruimtelijkheid
huiselijkheid
One of the basic human requirements is the need to dwell, and one of the central human acts is the act of inhabiting, of connecting ourselves, however temporarily, with a place on the planet which belongs to us and to which we belong.
- Vintage Tanizaki, In praise of shadows.
enci site - maastricht
Een school als het nieuwe centrum van de enci-site.
stad - aaneenschakeling dorpen
Evolutie grondplan.
dorp - molenwiek
dorp - plein
huis - verschillende functies
school - stad, dorp, huis
handelingen van
passeren
doorgaan
vertoeven
op gaan
oversteken
langs gaan
voorbijsteken
over gaan
"Built home-coming"
- Aldo Van Eyck
school
antichambre naar de werkelijkheid
(t)huis versus toekomst
geborgenheid versus vrijheid
=
duidelijk begrensde school
stad met private ruimtes
openbare structuur met straten pleinen
verblijfplaats
A Woman with a Child
in a Pantry Poster
- Pieter de Hooch
stad - programma
In de masterproef Huis voor de ambacht trachtten we met het atelier op zoek te gaan naar een ideale infrastructuur die een kenniscentrum,
laboratorium, werkhal en school zal onderbrengen. De locatie hiervoor is het Eerste Nederlandse Cement Industrie (ENCI) terrein bij Maastricht.
De ENCI wil een deel van haar fabrieksterrein herbestemmen, zodat zij een plek kan bieden aan bedrijven en laboratoria die gerelateerd zijn
aan de betonindustrie.
De herontwikkeling van de ENCI vraagt om een doordachte en krachtige eerste stap, een gebouw vol karakter, dat de rest van de ontwikkeling kan sturen. Om tot de essentie van ‘een huis’ te komen, nemen we het verdwenen Hôtel d’Ursel in Brussel, in al zijn gelaagdheden, als
onderlegger. We gaan trachtten om net zoals in d’Ursel stedenbouw, architectuur en interieur naadloos op elkaar te laten aansluiten.
De school als een sequentie in schalen.
De belangrijkste functie van een school is een tussengebied zijn tussen je huis, dat je al jarenlang geborgenheid geeft, en de openbare wereld. De school wordt een machine die je klaarstoomt om van een absolute geborgenheid naar een openbare nieuwe wereld te gaan. Om deze overgang te vergemakkelijken wordt ze geënsceneerd doorheen verschillende schalen in het gebouw. De school als stad, die werkt als een antichambre naar de werkelijkheid, de school als dorp, die een kleinschaligheid biedt en de school als huis, dat kan worden toegeëigend.
De school als stad.
We kunnen de onbekende openbare wereld opvatten als een aaneenschakeling van dorpen, pleinen, straten en huizen. Een stad. Hoe geven we een stad vorm die balanceert in een landschap tussen industriezone en natuurgebied? Een architectuur die zijn mannetje kan staan tussen de resem aan impressionante industriële gebouwen, maar tegelijkertijd een huiselijkheid in scene zet? Een stad die dus tegelijk beschermend en open moet zijn, die publiek is, maar ook veilig en privaat aanvoelt. Een infrastructuur waarbinnen de leerlingen zich kunnen ontplooien.
Er wordt gestreefd naar een school met een duidelijk overzicht, maar met hoeken en vrijruimtes die de leerlingen de gelegenheid bieden om zelf de wereld te ontdekken. We moeten zorgen dat we op verschillende schalen een aangename verblijfsplek maken die door verschillende bezoekers kunnen worden toegeëigend.
De school is bij aanvang een opsomming van een complex programma. Om de site en de stad op te delen en een duidelijke hiërarchie te krijgen, delen we het op in drie groepen; theorie, praktijk en kennis. Functies die niet zonder elkaar kunnen, maar ook op zichzelf kunnen staan. We kunnen de school opvatten als een uitvergroting van het Hotel d’Ursel. Waarbij de school geen aaneenschakeling wordt van appartementen, maar van functies.
De school als dorp.
Omdat de menselijke schaal een belangrijke factor speelt in het hele verhaal van huiselijkheid, gaan we elke functie kleinschalig proberen vormgeven als een mini-stad, een dorp. We kunnen dan in essentie zeggen dat het zal bestaan uit een plein, straten, dorpels en huizen. Hoe kunnen we deze schakelen zodat er een interessante ruimte ontstaat?
Er ontstaat een molenwiek met centraal een plein. De armen van de molenwiek vormen een sequentie van straten, die bestaan uit intieme en minder intieme verblijfsplekken. Doodlopende straatjes, portieken, tussengebieden... verschillende mogelijkheden tot toe- eigening en ontmoeting. Het uiteinde van elke arm van de molenwiek molenwiek heeft een kader dat zicht geeft op het omringende landschap en zo kaderen ze verschillende schilderijtjes van de site die continu en subtiel veranderen door de zon, menselijke of natuurlijke activiteiten.
De straten worden begrensd door dorpels, die letterlijk de overgang zullen vormen naar de straat en het huis.
De school als huis.
Achter elke arm van de molenwiek liggen de ruimte’s van de kleinste schaal, het huis. De architectuur van de leslokalen, kantoren, overlegruimte’s, labo’s, opslagplaatsen is repetitief en terughoudend, maar met gebruik van huiselijke materialen en schalen.
Ontstaan van binnengebied.
Door de schakeling van de verschillende molenwieken rondom een binnengebied ontstaat er een continue wandeling en krijgen we een planfiguur dat naar binnen is gekeerd. Bij het binnengaan in de school voel je steeds de beweging van buiten naar binnen. Het binnengebied is een centrale ruimte die geleidelijk wordt onthuld door verschillende wandelingen. Het binnengebied bestaat uit een spiegeling van twee uitersten die elkaar perfect aanvullen. Totale rust en totale bedrijvigheid, de tuin en de werkhal. Het binnengebied wordt opgeladen door de expohal en foyer die in haar verlengde zijn geplaatst. De binnenplaats is geen verborgen centrum dat plotseling wordt ontdekt, maar steeds het centrum is doorheen het gebouw. Er is een symmetrie, die wordt ook nog benadrukt door de opeenvolging van kolommen en een glazen gaanderij. Je krijgt een horizontale beweging rond het binnenhof. Men wordt zich sterk bewust van de handelingen van passeren, doorgaan, vertoeven, oversteken, voorbijsteken.
Conclusie
Het gebouw legt een duidelijke orde op aan de site, maar met een menselijke hand.
opdracht: huis voor de ambacht
jaar: 2018
